Dokonując podziału majątku, który był objęty wspólnością ustawową, Sąd może przyznać należące do tego majątku udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością byłemu małżonkowi niebędącemu wspólnikiem tylko za jego zgodą. Do powyższych wniosków doszedł Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 marca 2018 r. (sygn. akt: IV CSK 105/17).
Powyższa konstatacja dotyczy sytuacji, w której udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zostały nabyte za środki należących do majątku wspólnego małżonków, ale tylko jeden z nich został wspólnikiem tej spółki. Taki stan rzeczy jest oczywiście możliwy, gdyż, jak stwierdził Sąd, należy wyraźnie odróżnić sferę majątkową od sfery korporacyjnej.
Sąd zauważył także, że małżonek nie będący dotąd wspólnikiem Spółki, może się nim stać na podstawie postanowienia sądu wydanego w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków po ustaniu wspólności ustawowej. Nie można jednak uczynić kogoś wspólnikiem bez jego zgody. Wynika to z faktu, że zasada dobrowolności uczestnictwa odnosi się do wszystkich korporacji (zrzeszeń osób) – a korporacją, mimo wyraźnych elementów kapitałowych, jest również spółka z o.o.
Powyższy wywód został wsparty bogatym orzecznictwem Sądu Najwyższego, min. uchwałą Sądu Najwyższego z 7 lipca 2016 r., III CZP 32/16, postanowieniem z 23 listopada 2000 r., I CKN 950/98, czy wyrokami: z 20 maja 1999 r., I CKN 1146/97; z 5 października 2005 r., IV CK 99/05; z 21 stycznia 2009 r., II CSK 446/08.
W przedstawionej sytuacji na rzecz małżonka niebędącego wspólnikiem zamiast udziałów sąd przyzna spłatę (a więc pieniężną równowartość należnej mu części udziałów w Spółce). Oczywiście pod warunkiem, ze dany małżonek nie zgadza się na „wejście” do Spółki.