Tag: apelacja

  • Brak katalogu ważnych powodów dla ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków

    W postanowieniu z dnia 22 listopada 2022 roku (sygn. I CSK 4075/22) Sąd Najwyższy stwierdził, że nie jest możliwe skatalogowanie ważnych powodów, które zgodnie z art. 43 § 2 k.r.o. muszą wystąpić, by można było ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym małżonków. Zrekonstruowanie ważnych powodów w rozumieniu wspomnianego przepisu w przeważającym stopniu wiąże się bowiem z oceną okoliczności konkretnej sprawy.

    Przedmiotowym postanowieniem Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej wniesionej przez wnioskodawczynię, która domagała się uchylenia zaskarżonego postanowienia sądu II instancji oddalającego apelację w sprawie o podział majątku wspólnego oraz żądała zmiany tego rozstrzygnięcia poprzez ustalenie, że jej udział w majątku wspólnym wynosił 90%, zaś małżonka: 10%. Wnioskodawczyni podnosiła, że w sprawie występowały istotne zagadnienia prawne, a skarga kasacyjna była oczywiście uzasadniona.

    Sąd Najwyższy stwierdził, że skarga kasacyjna nie spełnia wskazanych w art. 3989 § 1 k.p.c. wymogów przyjęcia jej do rozpoznania. Sąd podkreślił, że w sprawie nie występowało istotne zagadnienie prawne, które byłoby objęte podstawami kasacyjnymi, jawiłoby się jako doniosłe z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy i nie zostałoby dotąd rozwiązane w orzecznictwie.

    Najważniejszą kwestią w przedmiotowej sprawie było rozstrzygnięcie, czy wystąpiły ważne powody uzasadniające ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem Sądu Najwyższego nie jest jednak możliwe abstrakcyjne określenie katalogu rzeczonych ważnych powodów. Rekonstrukcji ważnych powodów należy dokonywać indywidualnie, w odniesieniu do konkretnej sprawy. Leży to więc w gestii sądu rozpoznającego merytorycznie daną sprawę, nie zaś sądu kasacyjnego. Dlatego w przedmiotowej sprawie Sąd Najwyższy uznał, że argumentacja wnioskodawczyni nie stanowi uzasadnienia wniesionej skargi kasacyjnej, ale jest wyłącznie polemiką ze stanowiskiem sądu drugiej instancji, a więc skarga kasacyjna nie może zostać rozpoznana.

  • Apelacja a niezamieszczenie przez sąd rozstrzygnięcia w orzeczeniu kończącym postępowanie

    Jeżeli sąd nie zamieścił w orzeczeniu merytorycznym kończącym postępowanie w sprawie rozstrzygnięcia negatywnego, np. oddalającego wniosku o rozlicznie nakładów, strona powinna złożyć wniosek o uzupełnienie tego orzeczenia. Apelacja w takiej sytuacji skierowana byłaby do nieistniejącego orzeczenia. Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 grudnia 2019 r. o sygn. IV CZ 103/19.

    W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy rozstrzygnął o nakładach poczynionych na majątek wspólny, orzekając o uwzględnieniu wniosku uczestniczki postępowania w części. Sąd jednakże nie oddalił wniosku o rozliczenie nakładów w pozostałej części, co powinien był uczynić. Uczestniczka wniosła apelację do Sądu Okręgowego, który wskazał, że apelacja była w tej sytuacji niedopuszczalna. Sąd uzasadnił jej niedopuszczalność w tym zakresie brakiem rozstrzygnięcia w postanowieniu Sądu Rejonowego o częściowym oddaleniu wniosku w przedmiocie rozliczenia nakładów.

    Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na problem dopuszczalności zaskarżenia apelacją nieistniejącego w postanowieniu o podziale majątku wspólnego byłych małżonków rozstrzygnięcia.

    Zgodnie z art. 684 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który ma odpowiednie zastosowanie w sprawie o podział majątku wspólnego, skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd. Sąd jest zatem zobligowany do ustalenia składu i wartości majątku wspólnego podlegającego podziałowi. W praktyce oznacza, to że to sąd ma obowiązek ustalić wartość nakładów poczynionych z tego majątku na majątek osobisty.

    Uchybienie Sądu polegające na nierozstrzygnięciu, choćby częściowym, w sentencji postanowienia podlegać będzie weryfikacji przez złożenie wniosku o uzupełnienie postanowienia, nie zaś przez wniesienie apelacji.