Zaliczeniu na schedę (oprócz darowizn) podlegają także inne korzyści, jakie otrzymał spadkobierca od spadkodawcy. Krąg osób uprawnionych do zaliczenia kosztów wychowania i wykształcenia na schedę spadkową jest zawężony wyłącznie do zstępnych bezpośrednio dziedziczących po spadkodawcy, co oznacza, że ani małżonek, ani pozostali spadkobiercy nie podlegają poniższej regulacji. Zgodnie z art. 1043 k.c., przepisy o zaliczeniu darowizn na schedę spadkową stosuje się odpowiednio do poniesionych przez spadkodawcę na rzecz zstępnego kosztów wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku. W doktrynie wskazuje się, że miara kosztów wychowania i wykształcenia ustalana jest indywidualnie, przy uwzględnieniu całokształtu sytuacji majątkowej i osobistej członków danej rodziny. Przyjmuje się, że koszty „przekraczać będą przeciętną miarę przede wszystkim wówczas, gdy wysoki poziom wykształcenia i wychowania jednego z dzieci osiągnięty zostaje kosztem pozostałych” (E. Skowrońska-Bocian, w: Komentarz do k.c., Ks. IV, 2007, s. 170). Na potwierdzenie takiego stanowiska, Sąd Okręgowy w Białymstoku w swoim postanowieniu z dnia 7 listopada 2014 r. o sygn. II Ca 871/14 odwołuje się do przykładu, gdy osoby o przeciętnych dochodach spośród kilkorga dzieci jedno wysyłają na studia za granicę, łożąc na ten cel znaczne środki, co uniemożliwia pozostałym dzieciom kontynuowanie nauki po ukończeniu szkoły podstawowej, a więc oczywistym staje się, iż zaliczeniu na schedę spadkową podlega jedynie nadwyżka kosztów przekraczająca przeciętną miarę, a nie wszystkie koszty wykształcenia. Ponadto, wspomniana nadwyżka musi zostać skutecznie udowodniona przez stronę w postępowaniu sądowym.
„Dalszemu zstępnemu powinna zostać zaliczona na poczet schedy spadkowej również nadwyżka kosztów wychowania i wykształcenia poczyniona przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego, który nie doszedł do dziedziczenia (odpowiednie zastosowanie art. 1041).”
W sprawie objętej postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 14 czerwca 2016 r. o sygn. I Ns 211/13 dziedziczenie nastąpiło na podstawie testamentu, a nie na podstawie ustawy, co wykluczyło możliwość zastosowania art. 1043 k.c. w zw. z art.1039 § 1 k.c.
„Wykładnia art. 1043 k.c. w zw. z art. 1039 § 1 k.c., według której koszty wychowania oraz wykształcenia poniesione przez spadkodawcę na rzecz zstępnego podlegają zaliczeniu na schedę spadkową w razie działu spadku między zstępnymi jedynie w przypadku dziedziczenia ustawowego, została przyjęta przez Sąd Okręgowy za podstawę postanowienia z dnia 30 stycznia 2008 r. o sygn. akt V Ca 2291/07”.
„Komentowany przepis, przewidujący zaliczanie na schedę spadkową na takich zasadach jak darowizny także kosztów wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, był krytykowany już w okresie wejścia w życie kodeksu cywilnego. Wskazywano wówczas, że jego stosowanie da bardzo nikłe wyniki gospodarcze, a sprawi stronom i sądom bardzo wiele kłopotów i trudności związanych z obliczeniem sumy świadczeń spadkodawcy i stwierdzeniem, jakie części tych świadczeń stanowią (nadmierne) koszty wychowania i wykształcenia.
Współcześnie znaczenie tej instytucji, z jednej strony, istotnie zmalało (głównie z powodu powszechności i dostępności wyższego wykształcenia). Z drugiej jednak strony, większa liczba osób korzysta z innych kosztowych form kształcenia, takich jak studia na zagranicznych uczelniach czy specjalistyczne szkolenia zawodowe (studia podyplomowe, szkolenia uprawniające do wykonywania określonych zawodów). Zdarza się również, że rodzice ponoszą wysokie koszty specjalistycznego treningu sportowego swoich dzieci ukierunkowanego na zawodowe uprawianie danej dyscypliny w przyszłości. Takie szkolenie rozpoczyna się w dzieciństwie i trwa do ukończenia kilkunastu lat, a najczęściej wiąże się z wysokimi wydatkami obejmującymi nie tylko koszty treningów, ale także wyjazdów na zawody, turnieje, sparingi itp.”